EKONOMİ TIKIRINDA(mı)?

Fatih Bozoğlu/28 Eylül 2010-Turist sayısının geçen 3 yıla göre artış göstermesi, farklı görüşler olsa da, Bodrum ve Yarımada Belediyelerinin yaptığı yatırımlar ve iyileştirmeler, ülke ekonomisinde oluşan iyimser göstergeler, turizm işletmelerinin, tekstil, gıda ve hizmet sektörlerinin global ekonomik krize karşı defans tedbirlerinin sonucu, Bodrum ekonomisinde iyileşme yolunda olumlu göstergeler var…
Bu haftaki konumuzu “SÜPERMARKETLER SORUNU” olarak belirledik. Aslında bu konu Tüekiye′nin de en büyük sorunlarından birisi. Ucuza aldığını düşünen biz tüketicilerin çeşitli yöntemler ile satın almaya yönelten, ihtiyaçtan fazlasını alma güdüsü bu süpermarketler ile başladı. Her şeyi, ama her şeyi kendi çıkarına ve kazancına dönüştürmek isteyen vahşi kapitalizm anlayışının kurbanları küçük esnaf gibi görünse de aslında ekonomik dengenin bozulmasından dolayı herkesi olumsuz olarak etkiliyor.
Siyasal Partilerin bu konuda bir öngörüsü veya sınırlandırılması gibi bir projesi de yok görünüyor. Kişisel olarak Bodrum siyasetçileri karşı dursalar da bir ekonomi politikası ve projesi olmadığından dolayı sonuçsuz kalıyor.
Bu haftaki gündemi belirlerken sezon sonu ekonomi tıkırında diyebilen hükümet ve tekelleşmeye doğru giden iş dünyasını, tarımdaki feci durumu, geleceğimizi ipotek altına alan dışa bağımlı enerji ve temel ürünlerimizi düşünerek ulusal bir sorun olarak değerlendirmek yerine, Bodrum özelinde incelemek istedik. Görüşlerine başvurduğu-muz CHP İlçe başkanı konu ile ilgili oldukça düşündürücü açıklamalar yaptı. Mavi Yol girişimi kolaylaştırıcısı Filiz Dizdar da farklı bir açıdan değerlendirdi. Lakin katılmamak mümkün değil. Celal Gürsoy ise yurtdışındaki tecrübelerini ve önerilerini sıralarken, bakkal amca Etem Köprücü oldukça dokunaklı bir yazı yazdı Bodrum Gündem okurlarına, süpermarketler ile ilgili.
Önümüzdeki hafta için sözünü aldık, Bodrum Ticaret Odası Başkanı Mahmut Serdar Kocadon ile süpermarketler ve Bodrum ekonomisini irdeleyeceğiz. AKP İlçe Başkanı meyilini küçük esnaftan yana gösterdiğini belirterek süpermarketler ile ilgili önümüzdeki hafta görüşlerini alacağız. MHP İlçe Başkanı Asım Başaran yurtdışında olduğundan onunda görüşlerini haftaya okurlarımıza sunmayı istiyoruz.
Bu konuda konuşmamız gereken kişilerin başında gelen Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon ile konuştuğumuzda Bodrum özelinde bu konu tartışmaya iyice açılmış olacaktır.
Gazetecilik ahlakı gereği istedikleri taktirde, Süpermarket yöneticilerine de sayfalarımızın açık olduğunu da söylemek gerekir sanıyorum.
Bodrum ekonomisinde sokaklarda konuşulanları küçük notlar alarak sizlerle paylaşalım dedik. Bodrum sokaklarında konuşulanların bir kısmı şöyle;
KİRALAR YÜKSEK…
Bodrum ekonomisinin en önemli sorununun maliyetler olduğu konusunda görüş birliğine varılıyor. Karlılığın düşmesinde ve maliyetlerin yükselmesindeki en önemli etken yüksek kiralar. Özellikle kiraların yüksek olması, ürünlerin ve hizmetlerin satış fiyatlarının yükselmesine neden olmakta, sonuçta da sirkülasyonun azalmasına dolayısı ile karlılığın da azalmasına neden oluyor. Bodrum esnafının en önde gelen sorunu yüksek kiralar olarak belirlenmiş durumda.
PERSONEL GİDERLERİ…
İkinci sırada personel giderleri geliyor. Özellikle kayıtlı personel çalıştıran işletmeler, kayıt dışı personel çalıştıran işletmeler tarafından haksız rekabete maruz kaldıklarını ifade ediyorlar. Çalışanlarına SSK ve özlük hakları tam olarak veren işletmelerin maliyetleri toplam ciroları içinde en önemli gider kalemi. Turizm sektörüne bağlı olarak çalışan işletmelerin personel giderlerine kalacak yer sağlanması da personel giderlerinde artış nedenlerinden biri olarak değerlendiriliyor.
VERGİLER… Prozac price
Türkiye′de genel olarak vergilerin yüksekliği konusunda küçük esnaftan, sanayiciye kadar herkes hemfikirde. Bodrum esnaf ve işadamları da vergilerin yüksekliğinden şikayet ediyor. Vergisini ödeyen, kayıt dışı çalışmayan işletmeler bu konuda haksız rekabete uğradıklarını söylüyorlar. Tüm sektörlerin ortak olarak adlandırdığı “merdiven altı üretim/hizmet” düzgün olarak vergisini ödeyen iş dünyasını fazlası ile rahatsız ediyor. Geçmiş borçların yeni bir düzenleme yaparak ödenebilmesi ile ilgili olarak hükümetin attığı adımlar, Türkiye genelinde olduğu gibi Bodrum iş dünyasında da olumlu karşılandı.
ESNAF AĞZI… Ketorolac online
Global kriz sonrası esnafın büyük kısmı kendini toparlamasına karşın, alışkanlıklar değişmiyor. İşlerin kötü, piyasada paranın olmaması, iş var para yok vb.gibi deyimlerin hala sıklıkla kullanılıyor. Bodrum′da kökleşmiş işletmelerin büyük bölümü 2010 turizm ve sezonu olumlu ve artışla sonlanacağını belirtiyor. Sezonluk ve yeni işletmeler ise piyasa psikolojisini olumsuz olarak etkileyecek şekilde işlerin ve sezonun kötü olduğunu söylemeye devam ediyorlar. Bu şekilde strateji ve tarz belirlemiş firmalar anımsanmayacak kadar yer kaplıyor. Global kriz bazı sektörlerde köklü firmaları da sıkıntıya soktu. Özellikle hammaddeyi peşin almak zorunda olan firmalar ne yazık ki krizi atlatmakta zorlanıyorlar. Bankalar ile çalışan ve faiz ödemek zorunda olan üretici firmalar daha da fazla zorlanıyor. Bir çok işletmeci bu dönemi atlatabilmek ve piyasadaki itibarını kötü hale düşürmemek için gayrimenkullerini değerinden çok daha az bir fiyatla satıyorlar.
EMLAK SEKTÖRÜ HAREKETLENDİ…
İş dünyası sıkıntılarını çözebilmek için değerinin altında gayrimenkul satma eğilimi, emlak sektöründe bir hareketlilik getiriyor. Emlak sektörü temsilcilerinin bir bölümü işlerimiz çok iyi derken, bir bölümü işsizlikten yakınıyor. Tapu dairesinde işlemlerin yoğun olması sektörün hareketli ve işler olduğunu gösteriyor, ancak piyasa psikolojisi kriz döneminden çıkamamış görünüyor.
23,59 SORUNU ÇÖZÜLÜYOR…
Deprem etkisi yaratan 23.59′dan sonra açık hava barlarında müzik sesinin kapatılma kararının tebliği ile başlayan kriz şimdilik orta bir noktada buluşulması ile sonlandı. Bu konuda Bodrum Kaymakamlığı ve Bodrum Belediyesi gereken anlayışı ve hoşgörüyü gösterdi. Bu konuda işletmeciler kendilerine gösterilen hoşgörü ve anlayıştan memnunlar. Hükümetin bu konuda gereken hassasiyeti ve hoşgörüyü gösterir kararlar alması herkes tarafından bekleniyor. Elbette bu sorunun muhatabı olan eğlence sektörü işletmeleri de ses izolasyonu yaparak katkı sağlamaları gerekecek. Bodrum eğlence sektörü temsilcileri bu konuda yatırımları başlattıkları, bazı işletmelerinde kış döneminde gereken önlemleri alacakları bildiriliyor.

SÜPERMARKETLER… Order Retin-A online

Küçük esnafın kabusu olmaya devam eden süpermarketler Bodrum’da çoğalmak için hala uğraş veriyorlar. Bilinen 43 adet zincir süpermarket var. Küçük esnafın yaptığı her işi ve ürünü satıyorlar. Tekstilden, kitaba, anahtarlıktan, hediyeliğe, kozmetiğe kadar her ürün süpermarketlerde var. Hangi sektörün ürünü olursa olsun, süpermarket zincirleri tarafından satışa sunulmakta, yerel esnaf ve KOBİ’lerin ekonomik dengesini bozuyor. Üstelik bayilik sistemine bile etkisi olduğu, bazı markaların bayiinin toptan satış fiyatından daha ucuza satarak dengeyi alt üst ettikleri ifade ediliyor. Yurtdışındaki uygulamalara benzemeyen ve kanunlar tarafından bir düzenleme olmadığından dolayı küçük işletmeler can çekişiyor. Yurtdışında şehir dışında kurulmalarına ve belli saatlerde açık kalması kanunlar ile düzenlenirken, Bodrum’da mahalle içlerine kadar girdikleri gibi, 24 saat açık kalan zincir mağazalarda var. Bazılarının imar sorunları olması, sit alanında olması, hatta arkeolojik alanların üzerinde olması hiç önemsenmiyor.