TOTALİTERYAN KİÇ

Kaba, çoğunlukla zevksiz (özellikle sanatta), adi, ucuz, seri imalat, aşırı duygusal, abartılı, aşağılık (inferior), taklit, geçmişe öykünen, retro, burjuva-tüketici zevki, orjinal olmayan şeylere “kitsch” (kiç okunur) diyoruz. Sözcük ilk kez 1860-1870’lerde Münih’te piyasa işi ucuz, popüler resim ve desenleri tarif etmek Buy Prozac için kullanılmış. Ancak, “kitsch” tarifine uyan şeyler daha önce de vardı. Immanuel Kant (1724-1804) bunları, “barbarca” olarak nitelendiriyor, dehayı orjinallik ile teşhis ediyordu.

Romantizm akımı, klişeler yaratmada ve “kitsch” üretmekte tüm rekorları kırmıştır. Kapitalizm, Höst-Modern çağda imitasyon ile, propaganda ve reklam ile onun da üzerine çıkmıştır. Çocuksu “childish” diyorlar. Burada Disneyland, Las Vegas, Dubai ve Bodrum, yanıp sönen renkli ışıklarla süslenen boğaz köprüleri geliyor akla. Çocuksuluk, bir bebeğe trajik bir tiyatro maskesi takmak gibi kiçleşiyor.

Kundera “kitsch”i şöyle tarif ediyor :

1.Çocukların çimenler üzerinde koştuğunu izlemek ne kadar güzel!

2.Çocukların tüm insanlık ile birlikte çimenlerin üzerinde koştuğunu izlemek ne kadar güzel! İkincisi “kitsch”i daha “kitsch” yapar. Böyle diyor.

Totalitarizm, yani bir ideoloji adına devletin bütün vatandaşları sıkı bir denetim altında tuttuğu yönetim biçimi “kitsch” olarak nitelendiriliyor. Yine Kundera, “Ne zaman tek bir politik hareket köşeyi dönüp, gücü ele geçirir ; işte o zaman kendimizi totalitaryan kiçin hükmettiği yerde buluruz” diye yazıyor. Kavramların içi boşaltılmıştır. Sanatçının önemli bir işi “kavram”ladır. Kavramların içleri propagandistler tarafınden boşaltıldıkça, “aç sanatçı” o kavramların içlerini yine doldurur.

Kavram olarak “çocuk” ele alalım. Nasıl da istismar edilen, nasıl da reklam, propaganda ve her tür bayağı, aşağılık çıkar için hiç bir hak tanınmadan sömürülen “çocuk” kavramını. İlköğretim okullarında lavabonun kırılmasıyla gırtlağı parçalanan beş yaş on günlük küçük çocuk, demir kapı üzerine düşünce kafatası, çenesi kırılan, kulağı kopan beş yaşındaki küçük çocuk, tecavüze uğrayan bebekler, çiçek toplarken ağır makinalıyla göğsü, kafası parçalanan kız çocuğu, deprem enkazında son bakışı fotoğraflanan sonra propagandaya alet edilen erkek çocuğu. Sonuncunun adı Yunus Geray. Yazar Yıldırım Türker 15 Temmuz 2012 tarihinde Radikal Gazetesi’nde, buy Cialis soft “Ne Mutlu Sana Büyük Usta” cheap albuterol adlı yazısında bu konuyu işledi. AKP’nin Van il kongresinde Başbakan’a “Yunus’un son bakışı” diye ünlenen fotoğrafı hediye edilmişti. Şöyle yazdı Türker :

“Karşısındaki cömert beyefendiyi çıkaramadım. Önemli biri besbelli. Yüzünde gurur ve şükran karışımı bir gülümseme, pehlivan duruşuna yakışır bir ifadeyle Başbakan?a armağanını sunuyor. Fotoğraf, depremin simgesine dönüşmüş olan 13 yaşındaki Yunus Geray?ın o yakamıza yapışan bakışları. Altın varaklı bir çerçeveye de pek yakışmış. Sanki bir Goya tablosuymuş gibi duruyor sahiden. Başbakan, yüzünde açıkça kibirli ama güneş vurduğundan mıdır bilinmez, gizli zalim bir ifadeyle tabloyu devralıyor. Müzik yükseliyor. Bu vahşet tiyatrosuna rahmet okutacak sahne büyük ihtimalle alkışlarla taçlanıyor…”

Devamı :

“Elindeki fotoğrafa bakıp bir düşünse keşke. Yunus?un o bakışları, ?Son bakış? diye sunulmuştu. Enkazdan sağ olarak çıkarılan Yunus, müdahalenin gecikmesi sonucu aramızdan uçup gitmişti. O bakışı bir küfür gibi ardında bırakarak. Bir kafa, o fotoğrafı varaklı  çerçevelere oturtmayı düşünüyor. Başbakan?a hediye olsun diye. Şükran armağanı. Depremde ranta ve ilgisizliğe kurban gitmiş bir  çocuğun fotoğrafını. Ölü çocuk resmini alan da alameti farikası olan kibirle gülümsüyor…”

Ve tüm yazının en önemli cümlesi :

“Acaba aralarında bilmediğimiz tuhaf bir kültün inancıyla bağlantılı bir gizli anlaşma mı var? Bizim bilmediğimiz hangi zaferin nişanesi oluyor ölü Yunus?un bakışları. Onları mutlu eden nedir?”

İşte burada, vicdanlı bir yazar “çocuk” kavramının içini yeniden dolduruyor.