Bodrum Gündem

BODRUM VE ŞARAP / Fatih Bozoğlu “BG DERGİ” Söyleşileri…

BODRUM VE ŞARAP / Fatih Bozoğlu “BG DERGİ” Söyleşileri…

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (4)

BODRUM VE ŞARAP – Erhan Yürüt; Bu bir Başarı öyküsüdür…

Söyleşi Fatih Bozoğlu

Evde şarap yapımı şeklinde bir hobi olarak başlayan süreç. Bu gün Bodrumda kurulan ilk şarap tesisi olarak karşımıza çıkıyor. Hayallerin gerçekleşmesi için gösterilen çabalar, bir yanda da karşılaşılan güçlükler ve verilen zorlu bir mücadele. “Ben şaraptan anlamam” diyerek söz peşin olarak girer bazıları, ya da “benim şarap kültürüm yok” diye hemen savunmaya geçerler. Bu çekincede yüksek alkollü içkilerin egemenliği ve tekdüze kolaylığı da etkili olabilir ancak burada gözden kaçan şey kültürün tanımıdır. Kültürü en geniş anlamıyla “doğanın dışında insanın yaptığı her şey” olarak tanımlarsanız, kültürlü ya da kültürsüz diye bir şeyin olmadığını, sadece farklı kültürlerin olduğunu görmemiz gerekir…

Güleç yüzü ve mücadeleci ruhu ile sevgili eşi Füsun Yürüt ile Bodrum’a eskiden kalan, lakin unutulmuş bir kültürü yeniden yaşatmaya çalışan Erhan Yürüt ile yaptığımız söyleşi okuyucularımıza ve özellikle Bodrum’u yönetenlere ve Bodrum’a yatırım yapmayı düşünenlere kocaman bir kapı açıyor…

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (7)Bodrum’ un ilk şarap işletmesi olduğunuzu biliyoruz. Bunun bir geçmişi olmalı. Nasıl başladınız ve bu günlere nasıl geldiniz?

-Şarap yapımı bir merak olarak başladı hayatımızda. Başlangıçta belli bir eğitimimiz olmadan, sadece kulaktan dolma bilgilerle ve pazardan rastgele aldığımız üzümlerle başladığımız evde şarap yapımı bir süre sonra bizim hobimiz haline geldi. Başlangıçta deneme yanılmalarımız çok oldu ister istemez. İki binli yılların başlarında nispeten daha düzgün, içilebilir şaraplar yapmaya başladığımızda dünyalar bizim olmuştu. Önce pratik olarak, bir anlamda tersinden, başladığımız şarap üretimiyle ilgili olarak daha sonra eğitimler de almaya başladık. Pratik ve teorik süreçler gelişimimize karşılıklı olarak katkıda bulundu. Bu arada internet kolaylıklarının artması da bilgiye erişimi ve paylaşım da kolaylaştı. Tabi bir de temelde bu “deli merak” var. Öğrendikçe daha çok okuyup, öğrenip, kafa yoruyorsunuz. Yeni bilgiler edindikçe de daha ne kadar çok şeyi bilmediğiniz ortaya çıkıyor. Ünlü bir şarap yapımcısına şarap yapımının zor olup olmadığı sorulduğunda cevap olarak bir yıl içinde yüzde yetmiş beşinin öğrenilebileceğini, geri kalan yüzde yirmi beşinin öğrenilmesi için ise bir ömrün yetmeyeceğini söylemesi bunun en güzel ifadesidir.

 

“Bodrum antik çağlarda

tepelerde, tarım teraslarında

yoğun olarak tarım yapılan,

hatta zeytinyağı ve şarap gibi

ürünlerin ihraç edildiği

önemli bir merkez…”

 

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (8)Bodrum’a geliş sebebiniz nedir? Neden Bodrum?

-En başta Bodrum’ un sosyal yapısı bize çok cazip geldi. Bununla beraber Bodrum’un doğal yapısı da büyük etken. Yerli yabancı çok sayıda insanın yaşamayı hayal ettiği, yerleştiği bir coğrafya. Diğer taraftan Bodrum antik çağlarda tepelerde, tarım teraslarında yoğun olarak tarım yapılan, hatta zeytinyağı ve şarap gibi ürünlerin ihraç edildiği önemli bir merkez. Günümüzde ise turizm hareketliliği ile bu defa hedef kitleniz ayağınıza geldiği halde kendi tarım ürünlerinizin olmayışı bir büyük çelişkidir. Kendisi bir dünya markası ancak kendi ürünlerinin birer marka olamaması büyük bir eksiklikti Biz Bodrum’ un bu konudaki eksiğini ilk şarabını üreterek tersine çevirdiğimizi düşünüyoruz. Sadece şarap için değil diğer tarım ürünleri için de bu başlattığımız sürecin bir başlangıç olacağından eminiz. Ankara’ da evimizde bir amatör merakla başlayan şarap yapma hobimizin bir aile işletmesi haline dönüşerek bulunduğumuz ortamda kabul gören bir butik tesise (daha doğrusu atölyeye) dönüşmesi hayallerimizin önemli bir bölümünün gerçekleşmesidir. İşte Bodrum’a gelmemizin temel sebebi hayallerimizin büyük ölçüde örtüşmesiydi. Hayallerimizin devamında ise yeni yeni şarap atölyeleri ve bağların tesis edilmesi, bağ ve şarap üretiminin turizm hareketliliği içinde ağırlık kazanması, giderek bağ rotaları oluşturulması ve bağ, şarap turları düzenlenecek hale gelmesi var…

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (3)Tarımsal yapı içinde Bodrum’da bağcılık ve şarapçılık nerede yer alır?

-Bodrum’ da tarımsal yapının yeniden kazanımı için çok ciddi düşünceler ve kurumsal girişimler var. Mevcut yapıya baktığınızda mandalina ve diğer narenciye çeşitleri için iklim çok uygun olsa da bunlar ancak suyu bulunan taban arazilerde yetiştirilmektedir. Bunun dışında kalan arazilerde ise zeytin, incir ve badem gibi su istemeyen tarım ürünleri öne çıkmaktadır. Bu bir kontrast yaratır ancak yağış açısından bakıldığında da bol yağmur almasına karşılık tüm yağmurların kış mevsimi içinde, yağması yaz aylarında hemen hemen hiç yağmur düşmemesi, şaraplık üzüm yetiştiriciliği açısından, önemli bir özelliktir.

Dışardan gelen yiyecek içeceğin, üstelik daha ucuz olması da cazibesini arttırmasına karşılık, mahalli lezzet ve tatların giderek kaybolmasına,  turizmin kalite ortalamasının da düşmesine yol açmasıyla farkındalık artmış durumda. Bu noktada tarım olmadan turizm olmaz fikri ortaya çıkıyor. Tarımsal yapının geri kazanımında katma değeri yüksek bir ürün olan bağcılık ve şarapçılık çok önemli bir rol alabilir. Esasen mevcut tarımsal ürünlerin üretimlerinin de sürdürülebilmesi için bunlardan kaliteli ve katma değeri yüksek ürünler elde edilmesi gerekiyor. Tarımın geri kazanılmasında katma değeri yüksek yeni ürünler üzerinde araştırma ve geliştirme yapmak anahtar kavramdır. Bunun için bağcılık ve şarapçılık öncü rol üstlenebilir. Şaraplık üzüm üretimi, sofralık ve kurutmalık üzüm üretiminin aksine su istemez ve de toprak seçmez. İklim daha belirleyicidir. Bu anlamda Bodrum bağcılık ve şarapçılık için çok uygundur. Normalde rant sebebiyle arazi fiyatları büyük ölçüde artsa da bunların dışında kalan, normal tarımın yapılamadığı kıraç alanlarda veya taşlık, kayalık tepelerde, biraz çabayla, rahatlıkla bağlar yetiştirilebilir.

“Bu anlamda Bodrum

bağcılık ve şarapçılık

için çok uygundur…”

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (15)Turizm ve şarapçılığı nasıl ilişkilendirelim?

-Şarap turizmin çeşitlendirilmesi açısından çok değerli bir hazinedir. İklim ve coğrafyaları esasen üzüm yetiştirmek açısından pek de elverişli olmayan birçok Avrupa ülkesi bu olumsuz şartlara karşılık olağanüstü çabalarla şaraplık üzüm üretmeye ve bunlardan şarap yapmaya çalışırken, üzüm üretimi açısından inanılmaz derecede olumlu iklim ve coğrafyaya sahip ülkemizde bu müthiş potansiyel hemen hemen hiç değerlendirilmiyor sayılabilir. Dünya şarap literatüründe ülkemizin “uyuyan dev” şeklinde niteleniyor olması bu sebeptendir. Bu potansiyeli sadece şarap üretimi ve satışı ile sınırlandırmak da yanlış olur. Üzüm ve şarap üretilen tüm dünya ülkelerinde bağcılık ve şarapçılık ile ilgili bir de yoğun turizm hareketliliği ve rekabeti mevcuttur. Ülke olarak sahip olduğumuz büyük potansiyelin sadece bir bölümünü bile harekete geçirebilsek turizm anlamında elde edilecek faydalar da misliyle büyüyecektir. Bu, hali hazır turizmin olduğu, daha doğrusu turizme dayalı bir ekonomik yapı içindeki Bodrum için çok daha yakın ve kolay bir hedeftir. Deniz güneş kum dışında çeşitlendirilme ihtiyacında olan turizm sektörü için bağcılık ve şarapçılık biçilmiş bir kaftandır.

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (12)Şarap Bodrum ekonomisine önemli bir katma değer sağlayabilir mi?

Şarap bir tarım ürünüdür ve bunun gözden kaçırılmaması gerekir. Ancak bu konudaki yaygın inanış, şarabın sadece fabrikalarda üretilebilen bir sanayi ürünü olduğu imajıdır. Tam aksine şarap antik çağlardan beri insan yaşamında çok önemli bir yer tutan bir temel gıda maddesi olagelmiştir. Üzüm ve şarap binlerce yıldır yaşamın temeli olmuştur.

Çok önemli bir başka özellik, ülkemizin dünya üzüm üretim alanları ve üzüm üretimi açısından ilk dört veya beş ülke arasında olmasıdır. Buna karşılık sofralık olarak tüketilen miktarın dışında kalanların büyük çoğunluğu da, gene dişe dokunur bir katma değer sağlamayan, kuru üzüm ve alkol üretiminde kullanılmaktadır. Gerçek anlamda katma değer sağlayacak şarap üretiminde ise yetiştirilen üzümün ancak yüzde iki veya üçü kullanılmaktadır. Bu bulunduğumuz coğrafya ve sahip olduğumuz potansiyele karşılık ülke ekonomisi açısından inanılmaz bir kayıptır. Bir anlamda varlık içinde yokluktur. Aynı şey Bodrum için de geçerlidir. Temel ekonomisi turizme dayalı bir dünya markası Bodrum’ da kendi içeceğinin, şarabının bulunmaması büyük bir eksikliktir. Tam aksine bağ ve şarap ile başlayarak geliştirilecek yiyecek içecek turizmi yerel lezzetler kaybedilerek değil, ortaya çıkarılarak güçlendirilecek yerel ürünlerle güçlendirilecektir.

“Dünya şarap literatüründe

ülkemizin “uyuyan dev”

şeklinde niteleniyor…”

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (5)Şarabın sosyal yönü de dikkat çekici değil mi?

-Esasen şarap “hedonic” bir içki, yani bir keyif içkisidir. Bu anlamda unutmak için değil hatırlamak için içilmeli, sosyal yönü öne çıkmalıdır. Şarap bağ ve üzümün olgunlaşmasından başlayıp, mayalanıp şarap olması ve şişelenip içilebilir hale gelmesine kadar yoğun sosyal ilişkileri ve iletişimleri içinde barındıran bir süreçtir. Şarap yapımı ile ilgili bir tanımlamada “şarap yapımı sizin sadece dış dünyayı algılamanıza değil, sizin kendinizi, kendi iç dünyanızı anlamanıza da yardımcı olur” denilmektedir.

Latince bir söz vardır “in vino veritas” gerçek şarapta gizlidir.

 

Sektörel yapı ve mevzuat konusundaki güçlükler nelerdir?

-Mevzuat olarak bakıldığında hem maddi, hem de manevi olarak şarap üretiminin önünde çok fazla engel bulunmaktadır. Getirilen hükümler ve yükümlülükler açısından büyük, küçük ayırımı yapılmamakta, tüm işletmeler aynı potaya konulmaktadır. Hal böyle olunca küçük işletmeler için birim maliyetleri ister istemez yükselmektedir. Bu da küçük, yani butik üreticilerin rekabet gücünü daha başlangıçta kırmaktadır.

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (2)Bodrum açısından şarap ne anlam taşıyor?

-Bodrum için şarap, daha doğrusu kendi şarabı, turizm anlamında bir dünya markası olmanın vazgeçilmezidir. Rakının ağır bastığı bir içki tercihini her ne kadar yabancı misafirlere de empoze etmeye çalışıyor olsak da, şarabın önemini giderek daha fazla fark etmeye başladığımız ortada. Bu noktada Bodrum’ um kendi şarabının olmaması ise çok derin bir çelişkidir. Bodrum’ da dünyanın her yerinden her türlü şarabı ve alkollü içkiyi bulabilirsiniz ancak kendi şarabı yok. Antik çağlarda ihraç ettiğiniz bir ürün bu defa hedef kitleniz ayağınıza geldiği halde bulunamıyor Yok olan ya da giderek yok olmakta olan diğer mahalli lezzetler ve tatlar yerine, ağırlıklı olarak, başka bölgelerin ürünlerini alternatif olarak sunmak en azından kalite ortalamasının düşmesi, marka değerinin azalması demektir.  Bodrum açısından şarap yeniden kazanılmaya çalışılan tarımsal yapının itici gücü olacak niteliktedir. Bağ varlığının artması, eko turizmin öncülüğünü üstlenebilir. Suya dayalı olmayan şaraplık üzüm üretimi ile bir taraftan katma değeri yüksek bir ürün elde edilirken, diğer taraftan da verimsiz ve kıraç arazilerin değerlendirilmesi, hatta erozyonun da azaltılması mümkündür. Bir dünya markası olan Bodrum, zengin mikro klimalarında, kendi şaraplık üzümlerini yetiştirip, bu özelliklerini üreteceği şaraba yansıtabildiği ve bunu diğer mahalli yiyecek, içecek lezzetleri ile birlikte sunabildiği takdirde turizm kalitesinde, tüm dünyada ses getirecek, inanılmaz bir değişim gerçekleşecektir…

bodrum ve şarap bodrum gündem dergi söyleşileri Erhan yürüt (10)

 

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.