Bakmıyor Çeşm-i Siyah – Süresiz Yazılar
Yaşadığımız günlerin yoğun ve yorucu gündeminden biraz uzaklaşıp müzik tarihimizden bir sayfa çevirelim ve 1946 yılına gidelim.
Hamiyet Yüceses
Türk Müziğinin unutulmaz yorumcularından Hamiyet Yüceses 1916 yılında İstanbul’da doğdu.
Sesinin güzelliğiyle çocuk yaşlarda dikkati üzerine çeken sanatçı, 1926’da henüz 11 yaşındayken, ailesinin yaşadığı maddi sıkıntılar nedeniyle sahnelere çıkıp şarkı söylemeye başladı.
Uzun yıllar Anadolu’nun birçok şehrinde konserler verdi. 1931’de Beyoğlu’nda dönemin önemli mekânlarından birinde Safiye Ayla ile sahneye çıkmaya başladı. Başarılı yorumcu, aynı yıl, Kadıköy’de düzenlenen bir yarışmada, Türkiye Ses Kraliçesi seçildi.
O Dudaklar, Yasemen, Kirpiklerinin Gölgesi şarkılarıyla ünlendi. Şöhreti; güftesi Abdülhak Hamit Tarhan’a, bestesi Mehmet Baha’ya ait olan, seslendirmesi oldukça zor, “Makber” adlı şarkıyla daha da arttı.
1946’da Hacı Arif Bey’in Bakmıyor Çeşm-i Siyah şarkısını, araya bir gazel ilave ederek okuması çok ilgi çekti. 1949 yılında bu şarkıyı plağa okudu. Rekoru bugün bile kırılamayan bir satış yaptı.
Şarkı o kadar sevildiki dinleyenler isteklerini şu dörtlükle belirttiler
Söylesin Hamiyet çeşm-i siyahı
Taburla cümbüşle neyle beraber
İçelim ta fecre kadar o âb-ı
Rüzgârla geceyle ayla beraber
Hamiyet Yüceses, Taksim meydanında bulunan Kristal Gazinosunda “Bakmıyor Çeşm-i Siyah” şarkısını söylerken dışarıda trafik durur, gazino müşterilerinden daha büyük bir kalabalık meydanda birikir, ancak şarkı bittiğinde her şey normale dönermiş.
Yüceses, bir günde çok sayıda konser verir ve Bakmıyor çeşm-i siyahı her konserinde yoğun istek üzerine en az üç kere söylermiş.
Şarkının bir yerinde geçen “Hançer-i ebrû dâde” bölümünü Ah ya da Aman ile bağlar ve ciğerlerinin kapasitesine bizleri hayran bırakır.
Bakmıyor Çeşm-i Siyah
Beste: Hacı Ârif Bey
Güfte: Mehmet Sâdi Bey
Makam: Nihâvend makamı
Bakmıyor çeşm-i siyâh feryâde,
Yetiş ey gamze yetiş imdâde.
Gelmiyor hançer-i ebrû dâde,
Gel ne korkarsın ecel sîmâ-yı zerdimden benim,
Kurtar Allah aşkına dünyâyı derdimden benim.
Yetiş ey gamze yetiş imdâde.
Türkçe karşılığıda şöyledir:
O kara gözlü sevgili feryadıma bakmıyor
Ey sevgilinin bakışı imdadıma yetiş
O hançer kaşlar yardıma gelmiyor
Ey sevgilinin bakışı imdadıma yetiş
Şarkıyı https://www.youtube.com/watch?v=sjhh_15MFG0 burdan dinleyebilirsiniz.
Altan Erbulak’ın Unutulmayanlar programı için Hamiyet Yüceses ile yaptığı söyleşi de https://www.youtube.com/watch?v=yitHogjE94E bu videodan izlenebilir.
Hazır bu güzel müzikleri, bülbül gibi sesleri dinlemeye başlamışken taş plağa okunan aşağıda önerilerime de bir göz atın derim.
Müzeyyen Senar – Gönül durup dururken bir güle uçtu kuş gibi https://www.youtube.com/watch?v=IC1vRhYTqvM
Melahat Pars/Ben Gamlı Hazan https://www.youtube.com/watch?v=tGapkk4W9so ve
Paşamızdan, Zeki Müren – Unutturamaz seni hiçbir şey unutulsam da ben
https://www.youtube.com/watch?v=ct8Ej5FUNQw
Keyifli dinlemeler…