Bodrum Gündem
Abbas Coşar

Abbas Coşar

Abbas Coşar, 30.08.1970 tarihinde Malatya'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Malatya'da tamamladı. 1992 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mekteb-i Mülkiye) iktisat Bölümünden mezun oldu. 1993 yılında açılan sınavda başarı göstererek Maliye Bakanlığı Stajyer Gelirler Kontrolörü olarak göreve başladı. Maliye Bakanlığında Gelirler Kontrolörü ve Gelirler Başkontrolörü olarak 14 yıl görev yaptıktan sonra 2006 yılında Yeminli Mali Müşavir olarak çalışmak üzere özel sektöre geçti. Halen Yeminli Mali Müşavir olarak görev yapmakta ve Bir Bağımsız Denetim Şirketler Grubu bünyesindeki şirketlerin Yönetim Kurulu Başkanlığını yürütmektedir. Vergi Hukuku alanında yayınlanmış çok sayıda makalesi bulunmakta olup, Vergi Sorunları Dergisinde 2 yıllık bir süreyle yazı işleri müdürlüğü yapmıştır. Evli ve bir çocuk babasıdır.

    Varlık Barışında Sona Gelindi

    5 Temmuz 2022 tarihinden itibaren yürürlükte bulunan Yeni Varlık Barışı düzenlemesi, KVK’nın geçici 15. Maddesinde yer alıyor. Yeni Varlık Barışı, en son 31 Mart 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yürürlükte. Normal koşullarda bir daha uzatılmaz derken muhtemel yeni af kanununa girebilir.(1)

    Öyle ya da böyle Varlık Barışını şirketlerin kurumsallaşması yolunda önemli bir adım olarak görüp kayıt dışılığa karşı kültürü çoğaltmak adına firmaları teşvik etmekte fayda mülahaza etmekteyim.

    -Özellikle yurtiçi taşınmazlar için önemli bir fırsat; öncelikle tapusu 1 milyon olan gayrimenkul SPK Lisanslı uzman şirketlerce değerlenir misal 50 milyon rayiç değeri getir şirket adına beyan et %3 vergisini öde vergi dairesinden harç istisna belgesini al, tapuya git tapu harcı ödemeden şirket adına tapu tescili yaptır sonra deftere taşınmaz olarak koy karşılığında özel fona at bu tutarı 2 yıl fonda tut en sonunda isterse ortaklar kar dağıtımı sayılmadan işletmeden bu tutarı çekebilirler. Sermayeye ilave dışında başka bir amaç için kullanılmayacak bu 2 yıl içinde. İşletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmeyecektir. Bölünme birleşme işlemleri olsa bile özel fon işlemi buna engel bir durum teşkil etmiyor.

    Varlık barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, Harçlar Kanunu kapsamında harç ödenmeyecektir.

    Eski uygulama da ayni sermaye şartı vardı. Özellikle tapu harcı muafiyeti için. Ancak bu sefer vergili uygulamada ayni sermaye koşulunu kaldırarak tapu harcı istisnasını getirmeleri çok isabetli oldu.

    Bir önceki kanun ile ilgili yaşadığımız bir tecrübeyi aktarmak isterim. A, B, C adına tapu kaydı olan 1 milyon liralık arazi varlık barışından yararlanmak üzere Ayni Sermaye olarak C’nin ve E’nin ortak olduğu İnşaat şirketine konulmak üzere beyan edildi vergi dairesine. Sonra Asliye Ticaret Mahkemesine Bilirkişi için başvuruldu. Bilirkişi 70 milyon değer biçti. Ticaret sicil tescil işlemini yapmadı.

    Gelir İdaresi yapılması gerektiğine ilişkin görüş bildirmesine rağmen Ticaret Bakanlığı olumsuz görüş verdi. Bizim kanunlarımıza aykırı diyerek. Oysa Özel kanun varlık barışı genel hükümler içeren Ticaret Kanunundan daha önce gelmesi gerektiğine ilişkin hukuktaki genel prensibe uyulmayarak.

    Sebep olarak ise taşınmazın başka şahıslar adına olası şirket ortaklarıyla taşınmaz hisse sahiplerinin aynı olmaması gerekçe gösterilmiştir. Oysaki varlık barışı düzenlemesi gayet açık olmasına rağmen. Bu düzenlemeye göre; Şirket veya şirket ortaklarına ait olduğu halde şirketin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıklar, söz konusu madde hükümleri çerçevesinde şirket adına bildirim veya beyana konu edilerek madde hükmünden yararlanılabilecektir.

    Ayrıca, gerçek kişilere ait olduğu halde bu kişilerin ortağı veya kanuni temsilcisi oldukları yurt dışındaki şirketlerce tasarruf edilen varlıkların da ilgili gerçek kişiler adına bildirim veya beyana konu edilmesi halinde madde hükmünden yararlanılabilmesi mümkündür. Ancak, bildirim veya beyan dışındaki nedenlerle yapılacak inceleme esnasında söz konusu varlıkların şirket veya şirket ortaklarına ya da gerçek kişilere ait olduğunun ispat edilmesi gerekmektedir.

    Anlaşılacağı üzere Varlık Barışının bir af kanunu olduğunu olağanüstü durumlarda bile rutin işlemlerin uygulanması gerektiğini kurumlara anlatamadık. Bu aşamada yeni varlık barışı yasallaştı. Bu seferde acaba başvurumuz eski bu nedenle %3 vergiyi ödemeden tapu harcı istisnasından yararlanabilir miyiz umuduyla hareket edelim desek de sonuç hüsran olunca vazgeçildi.

    Üstelik hukuki düzenlemeler ilgili kurum ve kuruluşlar, gerçek veya tüzel kişilerin geçici 93 üncü madde uyarınca yapılacak işlemlere ilişkin taleplerini yerine getirmek zorundadırlar demesine rağmen.

    En son vazgeçtik. Vergiyi ödedik vergi dairesinden istisna yazısını aldık ve tapu devrini harç ödemeden gerçekleştirdik. Deftere özel fon hesabına alındı. Yani ayni sermaye kâbusu en azından çözüme kavuşmuş oldu yeni düzenlemeyle.

    Asıl önemlisi matrah artırımı gibi incelemelere (takdir komisyonu kararlarına) karşı önemli bir kalkan oluşturmaktadır. Çünkü kaynağı bu olmak şartıyla ilk örneğimize dönersek 50 milyona kadar matrah farkı için muhtemel hesaplanacak tutar buradan mahsup edilecektir.

    Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların, bildirim yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.

    Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba ilgili varlığın transferi işlemlerinde, bildirimde bulunan hesap sahibi ile yurt dışından varlığı transfer edenin farklı kişiler olmasının söz konusu hükümden faydalanılması açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Düzenlemeye göre, yurt dışı varlıkların banka ve aracı kurumlara bildiriminde kademeli bir vergi öngörülmüştür.

    Düzenlemeye göre, banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden;

    -30.09.2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,

    -01.10.2022 tarihi ila 31.12.2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2,

    -31.03.2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyeceklerdir.

    Düzenlemeyle ayrıca;

    -Bildirilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde vergi oranının %0 olarak uygulanması,

    -Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen verginin, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilmesi. Öngörülmüştür.

    Yurt içindeki varlıkların beyanında farklı bir düzenleme yapılmış olup, düzenlemeye göre vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi ödenecektir.

    Yurt içinde para olarak yapılan beyanlar içinde öncelikle vergi dairesine elektronik olarak bildirim yapacak, takip eden ayın sonuna kadar %3 vergiyi ödeyecek. Ancak her ne kadar bankada hesap açma zorunluluğu olmasa bile benim tavsiyem bankaya hesap açıp parayı yatırmakta fayda var. Çünkü kasa hesabında 50 milyon görünmesi muhasebesel açıdan tuhaf geliyor bana. Sonra beyan edilen tutarı özel fon hesabına alıp sermayeye ilave edebilirsiniz.

    Af kanunu ve Varlık Barışı amacına uygun kullanılırsa hem vergi sisteminin aksaklıklarının giderilmesi için bir fırsat ortaya çıkacak hem de makroekonomik dengelerin oturtulması için bir maliye(kısmen para) politikası olarak uygulanabilecektir. Asıl kayıt dışılıkla mücadele sürecinde yapısal sorunların çözümünde en önemli bir araç haline getirilebilecektir. Yeter ki sulandırılıp kara paranın aklanmasına ilişkin bir uygulamaya dönüşmesinin önüne geçilebilsin. Elbet devlet politikası olarak bu da öngörülebilir, bir defaya mahsus gerçekten temiz bir sayfa açmaya yönelik bir uygulama olarak.

    Zaten uluslararası sözleşmelere imzası olan biz ülkelerin karşılıklı bilgi alışverişine dair yükümlülüklerinin çoğaldığı gelecek dünyasında çember bu manada her geçen yıl daha da daralmaktadır.

    Muhtemeldir ki, vergi cennetleri bir zaman sonra tamamen ortadan kalkacaktır. Çünkü haksız rekabet koşullarında her ülke ötekiyle aynı vergisel ve mali finans yönlü cazibesini eşitlemek istemektedir.

    Güzel ülkem acımız çok derin başımız sağ olsun. Yaşamını kaybedenlere Allah’tan rahmet, kederli ailelerine sabır dilerim. Deprem öldürmez, bina öldürür öz sözü yine hepimize kendini hatırlattı. Enseyi karartmayalım kentsel dönüşümü başarmak zorundayız…

    (1) 01.07.2022 tarihli ve 7417 sayılı “Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 05.07.2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

    Kanun’un 50. maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 15. maddeyle, Varlık Barışı uygulamasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. 09.08.2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 1 seri no.lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğinde, 7417 sayılı Kanun’la yapılan Varlık Barışı düzenlemesine ilişkin düzenleme ve açıklamalara yer verilmiştir.

    Yazarın Diğer Yazıları
    Yorumlar

    Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.