BODRUM da Yapılan FİZİK KONGRESİNDEN TÜRK EKONOMİSİNE BÜYÜK KATKI SAĞLAYACAK PROJE…

purchase Indocin online Türk Fizik Derneği 26. Uluslararası Fizik Kongresi,   24 – 27 Eylül 2009 tarihleri arasında Bodrum Kaymakamlığı, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu,  Bodrum Belediyesi ve 11 Üniversitemizin destekleri ile Bodrum Belediyesi Nurol Kültür Merkezi’nde ve L’ambiance Otel’de projelerin sunumu ile devam ediyor.

Bu gün sunumu yapılan bir proje, katılımcılar tarafından çok önemsendi. Fizik Öğretmeni Havacı Yüzbaşı Ahmet KIRSOY ‘un, Hava Harp Okulu öğrencileri Bayram BULAT ile İbrahim KAYA tarafından sunulan “TSUNAMİ ERKEN UYARI SİSTEMİ” dikkatleri üzerine topladı. Özellikle 15-20 yıl içinde 7 ve üzeri büyüklüğünde depremin beklendiği İstanbul için çok önemli bir proje olduğunun altı çizildi.

Hava Harp Okulu öğrencileri Bayram BULAT ile İbrahim KAYA tarafından projelendirilen “TSUNAMİ ERKEN UYARI SİSTEMİ” dalgaların özelliklerini sensörler ile tespit ediyor ve tsunami/deprem olmadan çok önce bilgilendirerek, alarm veriyor. Böylelikle bölgedeki insanların tahliye edilmesi için zaman kazanılmış oluyor. Böyle bir proje; İstanbul Teknik Üniversitesi’ndeki danışman hocalar tarafından  “Bu konu üzerine bir çalışma gerçekleştiren ilk Türkler” olarak belirtilmiş.

Bunun benzeri olan projenin ABD tarafından Pasifik Okyanusunda uygulandığını ve Kandilli Rasathanesi tarafından Türkiye’de de kullanılmak istendiğini ifade eden Hava Harp Okulu öğrencisi Bayram BULAT “Boğaziçi Üniversitesi (BÜ) Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne Prof. Dr. Gülay Altay bizzat görüştüm.Bu sistemi satın almak istediklerini söyledi. Projemizi onlara da sunduk. Tamamen yerli yapım olan bu sistemi, Pasifik Tsunami Erken Uyarı Sistemi, bölgede bulunan ülkelere 130 milyon USD malolurken, bizler 10.000 USD′ye malediyoruz” dedi.

Türkiye ekonomisine çok büyük bir katkı sağlayacağı ifade edilen “TSUNAMİ ERKEN UYARI SİSTEMİ” için özel sektörden de sponsorlar bulunabileceği katılımcılar tarafından ifade edildi.

“TSUNAMİ ERKEN UYARI SİSTEMİ” ile ilgili olarak Hava Harp Okulu Öğrencileri Bayram BULAT ve İbrahim KAYA şu bilgileri verdiler.

Bodrum Gündem: Sistem hakkında bilgi verirmisiniz?

Sistemin özellikleri ve yapısından bahsetmeden önce; İstanbul Teknik Üniversitesi’ndeki danışman hocalarımızın da söylediği gibi, bu konu üzerine bir çalışma gerçekleştiren ilk Türkler olduğumuzu belirtmek isterim.

Projemizin temeli, tsunami dalgalarının ayırt edici bir özelliği olan periyoduna dayanmaktadır. Giriş bölümünde de anlattığımız gibi; sistemimiz periyodu 10 saniyenin üzerinde olan dalgaların normal dalgalar olmayıp tsunami dalgaları olma ihtimali üzerine kurulmuştur. Sistemimizde 10 sn bir alt limit olarak kabul edilmiştir. Dalgaların periyotları ise mikrodalga ışın yayan mikrodalga sensörler yardımı ile tespit edilmiştir. Projemiz kapsamındaki mikrodalgalar karşılıklı birbirlerini görecek şekilde ve en küçük dalgayı bile algılayabilmesi için deniz dibine sabitlenmiş şamandıralar üzerinde, deniz seviyesinde olacak şekilde  yerleştirilmiştir. Mikrodalga sensörlerden alıcı olan sensöre akım değerlerini ölçmek için bir ampermetre, verici sensöre ise güç kaynağı (potansiyel farkı uygun olacak şiddette) bağlanmıştır. Kullanılan ampermetrede RS-232 bağlantısı olduğu için ampermetreden alınan akım değerleri bilgisayara aktarılabilmektedir.

Bilgisayara aktarılan akım değerleri ‘visual basic’ programında değerlendirilmektedir. Bu programda bir akım değeri üst limit olarak alınmıştır. Bu değer alınırken mikrodalga sensörlerin önünden herhangi bir dalganın veya akım değerini düşürecek bir nesnenin geçmemesine dikkat edilmiştir. Program, aktarılan akım değerlerinin, alınan üst limit akım değerinin altına düştüğü zaman bilgisayarın kronometresini çalıştıracak ve akım değeri tekrar alınan üst limit değerine yükseldiği zaman kronometreyi durduracak şekilde tasarlanmıştır.

Mikrodalga sensörlerin önünden dalgalar geçmeye başladığında ampermetrede okunan değerler düşecek, akım değerleri bilgisayara aktarıldığı için bu düşmeye bağlı olarak tasarlanan program bilgisayarın kronometresini harekete geçirecektir. Dalga kaybolduğunda ampermetrede okunan akım değeri tekrar önceki değerini alacak (alınan üst limit akım değeri), kronometre duracaktır. Böylece kronometrede saniye cinsinden bir değer elde edilecektir.

Elde edilen bu değer bize dalganın periyodunun yarısını vermektedir. Çünkü; her dalga, bir dalga tepesi ve aynı büyüklükte bir dalga çukurundan oluşmaktadır. Bizim elde ettiğimiz süre, dalga tepesinin periyodudur. Dalga çukurunun periyodu da aynı uzunlukta olacaktır. Asıl amacımız olan dalganın periyodunu tespit etmek için, elde ettiğimiz bu süreyi 2 ile çarpmamız yeterli olacaktır. Programımız bu süreyi kendisi hesaplayıp 2 ile çarpmaktadır. Programın verileri işlemesi sonucu elde ettiği dalga periyodu 10 sn.’nin üzerinde ise; sistem “1. UYARI” olarak adlandırdığımız uyarıyı verecek, tsunami erken uyarı merkezine bir tsunami dalgasının tespit edildiğini bildirecektir.

Dalganın kıyı şeridine ne kadar zamanda ulaşacağı ise ikinci mikrodalga sensör çifti ile saptanacaktır. İki mikrodalga sensör çifti arası uzaklık bilinmektedir. Dalganın birinci sensör çiftinden, ikinci sensör çiftine gelene kadar geçen süre programda ölçülür. Böylece  formülünden dalganın yaklaşık hızına ulaşılabilir. Son mikrodalga sensör çiftinin kıyıya olan uzaklığı ve dalganın hızı bilindiğinden aynı formülle dalganın kıyıya ulaşma süresini yaklaşık olarak hesaplayabiliriz. Programda hesaplanan bu değer “2. UYARI” olarak, kıyıdaki tsunami erken uyarı merkezine aktarılır ve dalganın ne kadar süre sonra kıyıya vuracağı bildirilir. Hesaplanan bu değer kesin bir değer olmamasına karşın bize yaklaşık bir zaman verir. Tam ve kesin bir değer saptayamamamız asla bizim için bir dezavantaj değildir. Çünkü kıyıya yaklaşan dalgaların hızının giderek azalmasından dolayı, elde ettiğimiz dalganın kıyıya ulaşma zamanı daima dalganın kıyıya gerçek ulaşma zamanından daha kısa olacaktır.

Bodrum Gündem: Her dalganın bir TSUNAMİ DALGASI olmadığını mı anlıyorsunuz?

  buy cytotec

Evet, ayrıca sistemimiz, bulunduğu bölgeden geçmekte olan tüm dalgaların periyodunu ölçerek bunların bir kaydını tutmaktadır. Tuttuğu bu kayıtları bizlere bir grafik halinde sunarak, son 10 dalganın periyotlarını (her bir yeni dalganın geçişinde kendini yeniden güncelleyecek biçimde) bir grafik üzerinde göstermektedir. Bu sayede her bir dalganın periyodunu inceleyerek, denizde olağandışı bir durum olup olmadığını, eğer olağandışı bir durum gözleniyorsa; bu konuda hemen tedbir alınmasını, meydana gelebilecek bir tsunamiyi çok öncelerden tespit edip bu konuda önlemler almamızı sağlar.

Bodrum Gündem: Bu sistemin faydaları nelerdir?

Sistemin avantajlarını şöyle sıralayabiliriz.

·        Türkiye’de bu konu üzerine yapılan ilk çalışmadır.

·        %100 yerli malı üretimidir.

·        TEUS sadece tsunamiyi erken tespit etmekle kalmayacak, ayrıca denizdeki her bir dalganın periyodunu ölçüp bunları kendi veri tabanına kaydettiğinden, bu veriler denizcilik açısından büyük önem taşımaktadır. Sistemin elde edeceği bu veriler, denizdeki hava şartları ve dalga durumları hakkında bilgi vereceğinden deniz trafiği ve denizcilik açısından çok önemli ve değerli bilgiler olacaktır.

·        Yukarıdaki maddede anlattığımız özellik sayesinde TEUS sadece yıllar boyunca ne zaman geleceği belli olmayan bir tsunami dalgasını beklemek yerine, her gün kullanılan ve denizcilik için büyük bir önemi olan bir sistem olacaktır

·        Sistemin hiçbir şekilde doğaya ve canlılara zararlı bir yönü yoktur.Bunu kendi üzerimde de denedim bana bir şey olmadı.

·        Sistem güneş panelleri sayesinde kendi enerjisini kendisi üreteceğinden ve ayrıca periyodik bakım gerektirecek bir malzemeye sahip olmadığından, kurum aşamasından sonra hiçbir şekilde ek bir enerji ya da bakım masrafı olmayacaktır.

·        Kıyılarımızda kuracağımız uyarı sistemimiz sayesinde tüm dalgaların kaydını yapıp, grafiksel ortama aktaracağımızdan, denizdeki anormal dalgaları ve yaklaşan bir felaketi günler öncesinden tespit edebileceğiz.

·        Denizdeki anormal dalgaları tespit ederek yaklaşan bir depremi 7-8 gün öncesinden tespit etme imkanımız olacaktır. Bu konuya verebileceğimiz en iyi örnek 1999 İzmit depremidir.17 Ağustos 1999 depremi öncesinde 11 Ağustos 1999 saat 19:15′te Karamürsel′de, depremden 3 gün önce Ulaşlı′da  7 gün önce Değirmendere′de, bir gün önce İstanbul′da, gemi dalgası sanılan bazı anormal dalgalar gözlenmiştir.

·        Bu dalgaların, gemi dalgaları olmadığı ve deprem habercisi niteliği taşıyan küçük depreşim dalgaları olması muhtemeldir. Gemi dalgalarının peryodu (iki dalga tepesi arasındaki zaman aralığı) 10 saniyeden azdır. Gözlenen bu dalgaların peryodu 10 saniyenin üzerinde oluğu durumlarda gemi dalgaları olmayıp, depremin habercisi depreşim dalgaları olması olasılığı yüksektir.

·        Dalgaların periyotlarına göre yapılacak bir derecelendirme ile halkı kıyıya vuracak olan tsunami dalgasının büyüklüğü konusunda uyarmamız da mümkün olacaktır.

  buy Nexium

Bodrum Gündem: Sistemin ekonomik boyutu nedir? Pahalı bir şeymi bunu kurmak?

Sistemin en büyük avantajı ise ekonomik yönüdür. Şu anda Dünya üzerinde kullanımda olan Pasifik Tsunami Erken Uyarı Sistemi, bölgede bulunan ülkelere 130.000.000 $ a mal olmuştur. Ülkemiz Marmara Denizine bir tsunami erken uyarı sistemi kurumu için dış ülkelerle görüşmelere başlamıştır. Bizim yapmış olduğumuz sistemi Marmara Denizine kurduğumuzda ise; Marmara Denizi’nin tamamını koruma altına almanın ülkemize maliyeti sadece 10.000 $ civarında olacaktır.

Bodrum Gündem: Başarılarınızın devamını dileriz.