“Mavi Miras Mavi Vatan” 24 Aralık’ta

Akdeniz Ülkeleri Akademisi Vakfı (AKADEMİA) tarafından Bodrum’da düzenlenen “Herodot Tarih Konferansları” dizisi, kaldığı yerden devam ediyor. Pandemi nedeniyle iki yıldır ara verilen konferanslar dizisi bu yıl, TAV Havalimanları’nın desteğiyle 24 Aralık’ta yeniden başlayacak.

Bodrum Gündem Haber

Bodrum merkezli Akademia Vakfı’nın bu yılki konferanslar serisinin ilkinde, Doç. Dr. Harun Özdaş tarafından “Mavi Miras Mavi Vatan” konulu bir konferans verilecek. 24 Aralık 2022 Cumartesi günü saat 14:00’te Bodrum’un Konacık Mahallesi’nde yer alan ‘Bodrum Herodot Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek olan konferansta; Türkiye kıyılarında bugüne dek gerçekleştirilen en kapsamlı arkeolojik sualtı araştırma projesi olan “Mavi Miras: Türkiye Batık Envanteri Projesi”ne ilişkin sonuçlara değinilecek. Deniz altında yer alan kültürel mirası görünür ve bilinir kılmak için çalışmalar yapan ekip, ülkemizin derinlerde sahip olduğu bu önemli sualtı zenginliklerini, dünyaya duyurmayı amaçlıyor.

“Türkiye Sualtı Kültür Mirası Coğrafi Bilgi Sistemi” Oluşturuldu

Konuyla ilgili Dokuz Eylül Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Harun Özdaş’ın başkanlığında, 15 yılı aşkın bir süredir kesintisiz olarak devam eden araştırmalarda, bugüne kadar 250’den fazla batık gemi kalıntısına ulaşıldığı belirtildi. Batıkların kronolojik olarak MÖ.18.yy’a tarihlenen en eski Hisarönü Tunç Çağı batığından başlayarak ve Çanakkale 1. Dünya Savaşı batıklarına kadar geniş bir zaman dilimine tarihlendirildiği, bu batıklardan derin sularda bulunanlarının ise proje başkan yardımcısı Dr. Öğr. Üy. Nilhan Kızıldağ tarafından ileri deniz teknolojileri kullanılarak kayıt altına alındığı öğrenildi.

Yılda ortalama üç ay süren deniz araştırmalarıyla bugüne kadar 6000 saatten fazla dalış yapılarak yaklaşık 2500 kilometre yandan taramalı sonar verisi toplandı. Elde edilen tüm bu veriler, geçtiğimiz yıl kurulan Sualtı Kültür Mirası ve Denizcilik Tarihi Araştırma Merkezi (SUDEMER) bünyesinde ‘Türkiye Sualtı Kültür Mirası Coğrafi Bilgi Sistemi’nde toplandı.

Mavi Miras Projesi sayesinde ülkemiz, 2001 UNESCO sözleşmesi kapsamında kendi karasularındaki sualtı kültür mirasının haritasını çıkararak bu alanda en büyük bilimsel veri tabanı oluşturdu. Bu mirasın bulunduğu denizler ise ülkemizde ‘Mavi Vatan’ olarak tanımlanıyor.

Çalışmalar Ege Tarihine Işık Tutuyor

Proje kapsamında ayrıca Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle bu yıl hayata geçirilen Bozukkale, Çamçalık, Kızlan Sualtı Kazıları yürütülüyor. Bozukkale batığı, Akdeniz’de heykel taşıyan tek batık olarak literatüre geçiyor. Çamçalık’ta sualtında kalmış Tunç Çağına ait bir liman ve birden fazla batığa ait olduğu düşünülen kalıntılar keşfedilirken bu alandan elde edilen veriler, özellikle Ege tarihine çok önemli bilgiler sunuyor.

‘Mavi Miras’ çalışmalarında Osmanlı dönemine de ayrı bir yer veriliyor. Bu döneme ilişkin kayıtlar ve arşiv belgeleri, veri tabanına dâhil ediliyor. Araştırmalarda Osmanlının deniz savaş alanlarının sonar haritaları da çıkartılıyor. Bütün bu değerli çalışmaların arkasında ise uyum içinde çalışan başarılı ve güçlü bir Türk ekibin yer alması da büyük önem arz ediyor.

Doç. Dr. A. Harun Özdaş hakkında;

Lisans, Yüksek Lisans ve Doktorasını Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde tamamladı. Değişik tarihlerde Texas A&M Üniversitesi, Duke Üniversitesi ve Harvard-Dumbarton Oaks’da gemi tipolojisi ve batık gemiler konusunda araştırmalar yaptı. Almanya Phillips-Marburg Üniversitesi’nde Klasik Arkeoloji Bölümü, Sualtı Arkeolojisi Programı’nda misafir öğretim üyesi olarak dersler verdi.

DEÜ, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Müdür ve müdür yardımcılığı görevlerinde de bir süre bulunan Özdaş, halen UNESCO Türkiye, “Dünya Sualtı Kültür Mirasının Korunması Sözleşmesi İhtisas Komitesi” başkanlığını yürütmektedir. İslam Ülkeleri Oşinografi Merkezi Bilimsel danışmanlığının yanı sıra, TÜBA-AR dergisinin editörleri arasında yer almakta ve eğitmen balık adam sertifikasına sahiptir. Halen Bozukkale, Çamçalık, Kızlan batıkları Sualtı kazılarını ve Cumhurbaşkanlığı, Strateji ve bütçe başkanlığı tarafından desteklenen “Türkiye Batık Envanteri; Mavi Miras Projesi”ni yürütmekte ve DEÜ, Sualtı Kültür Mirası ve Denizcilik Tarihi Uygulama Merkezi (SUDEMER) Müdürlüğünü sürdürmektedir.