Vergide Dünya Halleri – 8

Haftanın Vergi Bülteni

1.Yakın Gelecekte Küresel Bir Bankacılık Krizi Olur Mu?

UBS, İsviçre’nin düzenleyici kurumları tarafından hazırlanan bir paket kapsamında rakibi Credit Suisse‘i 3 milyar İsviçre frankı karşılığında satın aldı ve bankanın 5.4 milyar dolar büyüklükteki borcunu üstlendi. İsviçre devletinin zorlamasıyla gerçekleşen bu satın alma, 2008-2009 yıllarında Lehman Brothers’ın batışıyla başlayan küresel finansal krizden beri görülmüş en büyük banka iflası da önlenmiş oldu.

Bu arada ABD’de, iflas eden Signature Bank‘ın New York Community Bankasının yan kuruluşu olan Flagstar Bank tarafından satın alınmasına ilişkin de anlaşma sağlandı.

Yatırımcılar zor durumdaki İsviçre bankası Credit Suisse’in rakibi UBS tarafından satın alınmasını memnuniyetle karşılarken dünyanın başlıca merkez bankalarının olağanüstü bir adım atarak finans sistemine acil likidite sağlaması piyasalarda küresel bir bankacılık krizi oluştuğu kaygılarını yatıştırdı.

Buna ek olarak başlıca merkez bankaları yatırımcıların küresel finans sistemine olan güveni yitirmemeleri için acil likidite desteği sağlayacak önlemleri devreye aldı. Merkez bankaları devreye aldıkları döviz takası (swap) imkanıyla ülkeler arasında nakit akışının darboğaza girmesini engelledi.

Asya borsaları sınırlı bir toparlanma kaydetmiş olsa da yatırımcılar farklı ülkelerde çıkan sorunların başka ülkelere yayılması ihtimalini ve ABD’deki kırılgan orta ölçekli bankaların durumunu izliyorlar.

Swap anlaşması merkez bankaları arasında geçici olarak, belirli bir zaman diliminde, bir varlık ya da yükümlülüğe bağlı faiz ödemeleri ya da döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirmek için yaptıkları anlaşmadır. Fed ve 5 büyük merkez bankasından acil likidite desteği sağlayacak adım geldi. Merkez bankaları, devreye aldıkları döviz takası (swap) imkanıyla ülkeler arasında nakit akışının darboğaza girmesini engelledi. Swapta 7 gün vadeli işlemlerinin sıklığı haftalıktan günlüğe çıkarıldı.

Çin Merkez Bankası, gösterge kredi faiz oranını (LPR) beklendiği gibi mart toplantısında da değiştirmedi. Bir yıl vadeli LPR yüzde 3,65 seviyesinde tutulurken, 5 yıl vadeli LPR de yüzde 4,30 olarak devam ettirildi. Banka, LPR’yi son 7 toplantıda sabit tuttu.

Yurtdışında dolar takviyesine yönelik likidite adımları atılırken, içerde dolara tam saha pres devam ediyor. Ticari kurumsal müşterilerin 5 milyon dolar olan günlük döviz alım limiti, 2,5 milyon dolara düşürüldü. Yurtdışı para transferine de yüzde 5 komisyon getirildi. Analistler, kontrollü kur döneminin seçime kadar süreceği görüşünde.

2.Bankalardan Kredi Kullanan Tüzel Kişilere Döviz Pozisyonlarını Raporlama Yükümlülüğü Getirildi…

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 20 Mart 2023 tarihli Tüzel Kişilerin Döviz Pozisyon Raporlaması konulu talimatı doğrultusunda, yurt içinde faaliyet gösteren bankalardan kullandığı nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan tüzel kişi firmaların döviz pozisyon raporlarını her ayın ilk 10 iş günü içerisinde, https://tcmbveri.gov.tr adresinde oluşturulan “Özet Döviz Pozisyon Raporu” linki üzerinden Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na bildirmesi gerekmektedir.

İlk bildirim Mart 2023 dönemi için Nisan ayının ilk 10 iş günü içerisinde yapılacaktır. Şartları taşıyan tüzel kişi firmaların takip eden aylarda da stok kredi bakiyelerinin 5 milyon TL ve üzerinde olması durumunda aylık periyotlarla bildirime devam edilecektir.

İsterseniz Merkez Bankası İnternet sitesinde yayınlanan bu rapor özetini birlikte irdeleyelim.

Özet Döviz Pozisyon Raporu

Özet Döviz Pozisyon Raporu ile ilgili mevzuat nedir?

1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 43’üncü maddesinde Bankamız Türkiye’de faaliyette bulunan bütün bankalardan, 1211 sayılı Kanun ve mevzuat ile kendisine verilen görevleri yerine getirebilmek amacıyla her türlü bilgi ve belgeyi, belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde istemeye ve ayrıca 44’üncü maddesinde de özellikle gerçek ve tüzel kişilerin döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini izlemek amacıyla belirleyeceği gerçek ve tüzel kişilerden her türlü bilgi ve belgeyi istemeye yetkili kılınmıştır.

Özet Döviz Pozisyon Raporu ile ilgili veri bildirim yükümlülüğü nasıl belirleniyor?

Yurt içi tüm bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyeniz 5 milyon TL ve üzerinde olduğu takdirde; Bankanız size durumu tebliğ ederek https://tcmbveri.gov.tr/ adresinde yer alan “Özet Döviz Pozisyon Raporu” linki üzerinden ilgili formu doldurmaya yönlendirecektir. İlk raporlama Mart 2023 dönemi için alınacak olup, Nisan ayının ilk 10 iş günü içerisinde raporlamaların tamamlanması beklenmektedir. Takip eden aylarda da stok kredi bakiyenizin raporlama sınırının üzerinde olması durumunda, raporlamalar aylık frekansta takip eden ayın 10 iş günü içerisinde bildirilmeye devam edilecektir. Raporlamaların yapılmasına ilişkin tebliğ sorumluluğu öncelikle risk ağırlığının en yüksek olduğu bankadadır.

Bildirim yükümlülüğü kapsamına hem YP hem TL krediler dahil midir?

Evet, yükümlülük kapsamına Türk Lirası ve yabancı para nakdi ve gayri nakdi tüm krediler dahildir.

Bildirim yükümlülüğü kapsamı belirlenirken aylık kullanım mı yoksa ay sonu bakiyesi mi esas alınacaktır?

Ayın son iş gününde tüm bankalardaki Türk Lirası ve yabancı para nakdi ve gayri nakdi toplam stok kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan firmalar kapsam dahilindedir. Bankanız ayın son iş günü Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdindeki KRM veya KLKR verilerinden kapsamda olduğunuzu tespit ederek size bildirebilir. Raporlamaların yapılmasına ilişkin tebliğ sorumluluğu öncelikle risk ağırlığının en yüksek olduğu bankadadır.

Bildirim yükümlülüğünün belirlenmesinde ilişkili kuruluşlara borçlar ve banka dışı finansal kuruluşlara olan borçlar dikkate alınacak mıdır?

Hayır, bildirim yükümlülüğü sadece Bankalardan temin edilen veya bu kuruluşların teminine aracılık ettiği ya da garanti verdiği krediler uyarınca belirlenmektedir.

Bildirim yükümlülüğünün belirlenmesinde anapara ve faiz tahakkuklarından hangisi esas alınacaktır?

Yükümlülüğün belirlenmesinde yalnız kredi anapara tutarları esas alınacak olup faiz tahakkukları yükümlülüğün belirlenmesinde dikkate alınmayacaktır.

Leasing ve faktöring kredileri bildirim yükümlülüğü oluşturur mu?

Bankalardan temin edilen leasing ve faktöring kredileri de bildirim yükümlülüğü oluşturacaktır.

15 milyon ABD doları ve üzerinde yabancı para nakdi kredi bakiyem olduğu için Sistemik Risk Veri Takip Sistemine bildirim yapmakla yükümlüyüm, Özet Döviz Pozisyon Raporunu yine de dolduracak mıyım?

Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile belirlenen limitler dâhilinde olan firmalar bu formun haricinde Sistemik Risk Veri Takip Sistemi üzerinden aylık düzenli raporlamalarına devam edeceklerdir. İki raporlamanın kapsam ve amaçları farklıdır.

Özet Döviz Pozisyon Raporu ile ilgili veri bildirim yükümlülüğü nasıl sona eriyor?

Yurt içi tüm bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyeniz 5 milyon TL altında olduğu aylarda bildirim yükümlülüğünüz bulunmuyor.

Tüzel kişi tanımı nedir?

5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka ve finansal kuruluşlar haricindeki özel hukuk tüzel kişileri, büyükşehir belediyeleri ve belediyeler ile bunların bağlı işletme ve idareleri ile sermayelerinin yarısından fazlasına tek başına veya birlikte sahip oldukları iktisadi teşebbüsleri, kamu iktisadi teşebbüsleri ve yükseköğretim kurumları niteliğine haiz tüzel kişiler raporlama yapacaktır. Serbest bölgelerde faaliyet gösteren tüzel kişiler de raporlama kapsamına dahildir.

Bildirimleri firma adına kimler yapabilir?

Bildirimleri, T.C. Ticaret Bakanlığı Merkezi Sicil Kayıt Sisteminde (MERSİS) kayıtlı firma yetkilileri ve/veya MERSİS’te kayıtlı firma yetkilileri tarafından sistemde tanımlanan diğer kullanıcılar tarafından yapılabilir. Diğer kullanıcıların tanımlanarak yetkilendirilmesi ve gerektiğinde yetkilerinin iptal edilmesi MERSİS’te kayıtlı firma yetkililerinin sorumluluğundadır.

Özet Döviz Pozisyon Raporu hangi finansal raporlama çerçevesine göre hazırlanacaktır?

Hesapların ölçümü ve değerlemesinde aksi belirtilmediği sürece Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer düzenlemeler dikkate alınacaktır. Raporun ayrı bir sayfasında hesap kalemlerine ilişkin detaylı açıklama mevcuttur. Vergi Usul Kanunu uyarınca raporlamaya yapmayan veya konsolide raporlama yapacak tüzel kişiler, durumlarını [email protected] adresine bildirecektir.

Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldururken hangi dönemi dikkate almalıyım?

Özet Döviz Pozisyonu Formu, raporlama yükümlülüğünün doğduğu ayın sonundaki mevcut döviz pozisyonu ve bu tarihten sonraki üç aya ilişkin yabancı para varlık ve yükümlülük oluşumu dikkate alınarak raporlanacaktır. Ayrıca tüm vadelere ilişkin pozisyon durumu da bilgi amaçlı olarak doldurulacaktır.

Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldurduğum anda kesinleşmemiş hesap kalemleri için nasıl giriş yapmalıyım?

Alacak ve borç hesapları için reeskont hesaplanması yapılmayacaktır. Stoklar, alacak ve borçlar kalemleri en son kesinleşmiş veri ile diğer parasal kalemler en güncel haliyle bilançoya yansıtılacaktır.

Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldurmak için ayrıca mizan hazırlamam gerekiyor mu?

Veri formu içerisinde belirli bilanço kalemlerine yer verilmiş olup bilanço ana toplam (aktif-pasif toplamı) veya ara toplamı (varlık-yükümlülük toplamları) gibi ilave hesaplama gerektirecek tutarlar istenmemektedir. Sadece talep edilen kalemlere ilişkin bakiye bilgisi istendiğinden ayrıca mizan hazırlanması gerekmemektedir.

Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldururken hangi para birimini esas alacağım?

Tüm tutarlar, yabancı para cinsinden hesap bakiyelerinin Türk Lirası cinsinden karşılığı olarak raporlanacaktır. Buna göre ABD doları, Euro ve diğer yabancı para, raporlama tarihi itibarıyla geçerli olan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan döviz alış kurları kullanılarak Türk Lirasına çevrilecek ve toplanarak ilgili alanlara yazılacaktır.

Özet Döviz Pozisyon Raporu için bağımsız denetim onayına gerek var mı?

Hayır, form için ayrıca bağımsız denetim onayı gerekmiyor.

Firma yönetiminin verilerin doğruluğu ile ilgili sorumluluğu nedir? 3

Formun zamanında ve doğru bildirimi tüzel kişilerin sorumluluğundadır. Bankamızca idari kayıtlar ile tutarlılık kontrolleri yapılabilmekte ve hatalı bildirimler için tüzel kişiler ile iletişime geçilebilmektedir. 1211 sayılı TCMB Kanununun 68’inci maddesinde Bankamıza eksik, yanlış ve usule uygun olmayan beyanname verilmesine ilişkin cezai hükümler düzenlenmiştir.

Girişi yapılan verilerin güvenliği nasıl sağlanıyor?

Sisteme giriş firma yetkilisi tarafından güvenlik önemleri sağlanarak yapılmaktadır. Sisteme ilk olarak MERSİS’te kaydı bulunan firma yetkilisi tarafından e-Devlet şifresi ile giriş yapılmaktadır. Bildirimleri yapacak firma personelinin yetkilendirmesi yine sistem üzerinden MERSİS’te kaydı bulunan firma yetkilisi tarafından yapılmaktadır. Bankamız personelinin giriş yapılan verileri koruma yükümlülüğü 1211 sayılı TCMB Kanununun 35 ve 68’inci maddelerinde düzenlenmiştir.

Sisteme girişte karşılaştığım sorunlar için nasıl iletişime geçebilirim?

Sisteme ve raporlama detaylarına ilişkin sorular için [email protected] adresinden, (0312) 507 70 20 ve (0216) 773 72 44 nolu telefonlardan Banka ile iletişime geçilebilecektir.

3.7440 Sayılı Kanun Devam Eden İncelemeleri Nasıl Etkiler?

-12 Mart 2023 Öncesi Başlayan İncelemeler…

Matrah ve vergi artırımında bulunan mükellefler hakkında, artırımda bulunulan yıllar ve vergi türleri ile ilgili olarak Kanunun yayımı tarihi olan 12 Mart 2023 tarihinden önce başlanılmış, olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerinin, Kanunun yayımını izleyen yedi işgünü̈ içinde yani 21 Mart 2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar sonuçlandırılması şart. Bu süre içinde sonuçlandırılamayan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine devam edilmeyecek, bulunduğu safhada bırakılacak.

12 Mart 2023 tarihinden önce başlanılmış̧ vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin 21 Mart 2023 tarihine (bu tarih dahil) kadar tamamlanamaması halinde, mükelleflerin başvuruş süresinin sonuna (31 Mayıs 2023) kadar matrah ve vergi artırımında bulunmuş̧ olmaları şartıyla, 21 Mart 2023 tarihinden sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden raporlar ve kararlar üzerine tarhiyat yapılamayacak, vergi incelemesi ve takdir işlemlerine devam edilmeyecek.

12 Mart 2023 Sonra Başlayan İncelemeler…

Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümlerinden yararlanmak için mükelleflerce 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) başvuruda bulunulabileceğinden, mükelleflerin bu tarihe kadar matrah ve vergi artırımında bulunmaları ve tahakkuk eden vergileri de Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödemeleri hâlinde, artırımda bulunulan yıllar ve vergi türleri ile ilgili olarak Kanunun yayımı tarihi olan 12 Mart 2023 tarihinden sonra başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerine devam edilmeyecek.

4.KAYIP ZAMANIN İZİNDE VERGİ HALLERİ…

İlk vergi ne üzerinden alınmıştır?

İlk vergiler şehir kapılarında alınan gümrük vergileri ile pazardaki satışlar üzerinden alınan tüketim vergileri biçiminde olmuştur. Zaman içinde verginin önemi, tanımı, işlevi değişmiştir. Vergi ilk çağlarda yönetilenin yönetene yaptığı zorunlu bir ödeme biçimindeydi.

Ilk vergiyi kim aldı?
Vergiye dair en eski işaretler Fırat ve Dicle nehirlerinin arasında bulunan dünyanın en eski uygarlığı olan Sümerlerde, M.Ö 3300 yılı civarındaki kil tabletlerde kaydedilmiştir. Burada vergi, mal veya hizmet üzerinden ödenmekteydi

Osmanlıda kaç çeşit vergi vardır?

Dini ve Örfi olmak üzere Osmanlı’da iki çeşit vergi toplanmaktaydı.

Osmanlı toplumunda vergi veren halka ne ad verilir?

Asker dışındaki halk, “reaya“, devlete vergi ödemekteydi.Osmanlı siyasal uygulamasında asker ve reaya kesin kurallarla ayrılmıştı. Reayanın reaya olarak kalması ve asker çocuklarının asker olması teşvik ediliyordu.

Osmanlı İm- paratorluğunda cizye, Gayrimüslim halk içinde belli bir takım şartları taşı- yan kimselerden kişi başına alınan vergi idi ‘. Şartlar, belli bir yaşda bu- lunmak (14-75) 2, hasta, sakat ve işsiz olmamak, ehl-i zimmet olmaktı.

Osmanlı ekonomisinin dayanağı tarım olduğundan, üzerinden vergi alınan kaynak da ağırlıklı olarak tarımdı. Tarıma dayalı olan bu vergilerden bazıları; ispenç vergisi, resm-i çift, resm-i nim, ve resm-i dönümdür.

Gerdek resmi ne demek?

Osmanlılar’da düğün veya gerdek için alınan bir vergi.

Osmanlıda kimler vergiden muaf?

Saray halkı, askerî ve sivil bürokrasi, din adamları ile yargı-ilim bürokrasisi her türlü vergiden muaftılar. Kimi hizmetleri yerine getiren kişilerle, çeşitli kollarında çalışan gruplar da vergilerin tümünden ya da bir kısmından muaf tutulmuştu. iskân edilenler ve göçmenlerden de bir süre için vergi alınmıyordu.

Haftaya yeniden görüşebilmek ümidiyle…