Yerel Yönetimlerden Köy Enstitülerine Merhaba! – Hatice Yücel Bodrum Gündem yazıları

2023… “Güneş ufuktan şimdi doğar, yürüyelim arkadaşlar!” marşıyla, kuşaktan kuşağa dillerde, kulaklarda Cumhuriyetimizin yüzüncü yılındayız. Onsuz olunamayacağına inanarak, eşitlik, özgürlük ilkelerinden ödünsüz; bilimsel, laik, demokratik eğitimi savunarak…

Eğitimin rönesansı “Köy Enstitüleri”, 82 yaşında… Köy Enstitüleri, Anadolu insanına, köy çocuklarına sanatı, zenaatı, bilimi taşımış; bozkırı uyandırıp eşitlikçi, özgürlükçü, üretici bir yolla Türkiye Cumhuriyeti’nin çocuklarını çağdaş uygarlık düzeyinde yetiştirmişti. “Doğu dağlarında çoban, kıyılarda balıkçı, Çukurova’da pamuk, bozkırda başaktılar…” Bolu Beyi ile bir olup kapattılar köy enstitülerini…

2001’de İzmir’de kurulan Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği (YKKED), eğitimin rönesansı “Köy Enstitüleri”ni, bugünle buluşturmanın, unutturmamanın savaşımını veriyor. Kurucu Başkan Muğla-Kavaklıdere’den Prof. Dr. Kemal Kocabaş ile yol arkadaşlarının izinden yürünüyor.

28 Ocak 2023’te, iki yıl önce başarıyla gerçekleştirdikleri “Yerel Yönetimler ve Köy Enstitüleri Çalıştayı” sonuç bildirgesi için Balçova Belediyesi ev sahipliğinde bir araya gelindi. Bodrum Belediyesi Başkan Yardımcısı Sayın Tayfun Yılmaz, Tarım Hizmetleri Müdürü Sayın Ali Bahar ile bendeniz, YKKED Bodrum Temsilcileri olarak çalıştaya katıldık. Yetmiş kişilik çalıştay öbeği yazar, eğitimci, sanatçı, bürokrattan oluşuyordu. Açılış ve panelden sonra konularıyla ilgili salonlarda buluşuldu. Her davetli, alanında bildirgesini verdi. Eğitim hakkı konusu başta olmak üzere…

Yerel yönetimlerde yaygın eğitim, kültür sanat eğitimi, toplumsal cinsiyet eşitliği, tarım, ekolojik gıda güvenliği, çevre eğitimi, kooperatifçilik, köy enstitülerinin güncel karşılığı… Yılların birikimi çabalar, deneyimler yolunu bulan su gibi akarak bir vahada toplanacak, tatlı su gölü olup sulayacaktı yarınları.

Gördük ki Bodrum Belediyesi Garova Etrim İsmail Hakkı Tonguç Tarım Okulu ve Müzesi, tarım parkıyla işin bir ucundan “Kırsalda Uyanış”ı başlatmış bile… Kapatılan Etrim Köy Okulu’nun kapısını açmış; tohum merkezi, lavanta üretimi, arıcılık, seracılık, şarapçılık kurslarıyla köylüye, gençlere yeni kazanımlar sağlamaya başlamış…

Mesleğim gereği “eğitim hakkı”nın en değerli insan hakkı olduğunu savunurum; çalıştayda da bu savımı yineledim. Gittikçe tecimselleşen, siyasal dine dayanan eğitim, belediyemizin bir savaşım konusu. Belediyemiz, kırsalında ana sınıfından liselere destek programları; kitaplık, spor odaları, sanat işlikleri açarak “18 yaşına değin herkes çocuktur; çağdaş, eşit, bilimsel eğitim almalıdır” ilkesini uygulamaktadır. Göçle, turizmle artan nüfusun eğitimi, ciddi çalışmalar gerektirmekte. Cinsiyet eşitliği, belediyemizin öncelediği sorunların başında: Kadın koruma evleri, iş, İstanbul Sözleşmesi’ni sahiplenmek…

Aydınlanma ışığımızı, bu çalıştayda buldum. Balçova’nın çam kokulu akşam yemeğinde dostluk, dayanışma duygularını yaşadım. En çok da Balçova Belediye Başkanı Sayın Fatma Çalkaya ile İzmir Köy-Koop Başkanı Neptün Soyer ile el sıkışmak, göz göze, yürek yüreğe gelmekten onur, gurur duydum. İçimden bir ses, “Nice kadın hak ettiği yerde olsa gör sen Anadolu’yu!” dedi. Balçova Belediyesi Semt Evleri, Balçova’nın bir önceki Başkanı Sayın M. Ali Çalkaya’nın girişimleriyle kurulmuş. İşini coşkuyla, erdemle, inançla yapan Sayın Çalkaya’ya içtenlikli teşekkürüm var!

Yerel Yönetimler ve Köy Enstitüleri Çalıştayı, verimli bir buluşmaydı. Bodrum Belediyesi de bu çalıştaya mavi bir “Merhaba!” getirdi. Devlet, “baba”, yerel yönetimler “ana, STK’lar “çocuk”… Güzellikler, yarınlara böylelikle taşınır.

Köy Enstitüleri’nin yarım kalmış mucizesini diriltelim…