Metin Münir Anısına – Serdar Anlağan yazıları

Metin Münir ile 1993’te Hürriyet’in Kelebek ekinin çıkarılması sürecinde Necdet Şen aracılığıyla tanışmıştık. Metin Bey, Necdet’ten Kelebek için çizgi roman istemişti o da ek çizer olarak beni tavsiye etmişti. Necdet’le evinde benim için diş fırçası bulunduracak kadar yakın dosttuk, Interpress’te beraber çalışmıştık, 25 yaşındaydım.

Hürriyet, İkitelli’deki şatosuna daha yeni taşınıyordu, lobideki barda bir şeyler içtik sonra Ertuğrul Özkök ile odasında görüştük. Metin Münir ve Necdet sözünü bitirdikten sonra Ertuğrul masasının üzerinde açık olan Joker ve Hıbır dergilerine çaktırmadan göz atarak adımı okudu ve:

-Serdar, sen ne çizeceksin? diyerek bana samimi bir yaklaşımda bulundu.

Ben de:

-Kent öyküleri çizmeyi düşünüyorum, diye yanıtladım.

Zaman geçti, benden iş gelmeyince, bir akşamüstü Metin Münir arayıp:

-Serdar, sen bu işi yapacak mısın? diye sordu.

-Metin Bey, ben mimarım ve şu anda Yapı Kredi Kültür Merkezi Sermet Çifter Kütüphanesi’nin sergi salonunun tasarım ve uygulamasını yapıyorum, maalesef bu işi yapamayacağım, diye yanıtladım.

Çok düşünmüştüm 25 yaşında genç bir çizer olarak Hürriyet’te milyonlara ulaşma şansını bir daha hayatımda elde edemeyeceğim gerçeği üzerine. Sonuçta, mimarlığı çizerliğe tercih ettim.

O dönemde, Metin Münir’in “Sabah Olayı”nı okumuştum. Bu yaz ise bir lâhzada “Ölümden Sonraki Hayatım”ı yuttum, enfesti.

Metin Bey’le yeniden buluşma şansı doğmuştu: KTMMOB’nin düzenlediği Mimarca Mekân Anlatımı yarışmasında jüri özel ödülü aldım, Temmuz 2023’te Kıbrıs’a davet edildim, MM’yi görmek ve sohbet etmek, mümkün olmaz ise en azından ona ulaştırılmak üzere imzalı resimli-roman albümümü iletmek istedim.

Ödül alan yazımı, KTMMOB Mimarca dergisinde ve Arredamento Mimarlık’ta yayımlanan yazılarımı kendisine ilettim.

Hemen yanıtladı, zarafetle yazılarımı ve mimarlık mesleği ile ilgili çalışmalarımı takdir ettiğini belirterek beni Girne’de, Bella Pais Manastırının yakınındaki taş evine davet etti.

16 Temmuz 2023’te Mimarca Mekân Anlatımı yarışmasında derece alan Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi sevgili Mimar Deniz Üçer ve eşi Emrah Erduran ile beraber Metin Bey’i ve saygıdeğer eşini ziyaret ettik. Çok sıcaktı, bahçede oturamadık. Metin Bey iki mimara evini gezdirdi ve restorasyon macerasını anlattı, zengin kitaplığı, özgün ve dikkate değer resimleriyle, yaşanmışlıktan gelen tefrişi, gerçek, gösterişsiz, düzensiz-düzeniyle bu ciddi entelektüelin iç dünyasına tanık olduk.

Sonra en serin yer olan geniş mutfakta bir şeyler içip sohbet ettik. Metin Bey aurası olan bir insandı, ne kadar yaklaşırsanız yaklaşın yine de uzaktı, halkını ve yurdunu savunmak için savaşmış bu mücahidin gençlik yıllarında deneyimlediği korkunç şiddet ve katliamların acı tecrübesinden olsa gerek kişiliğinde bir sertlik sezilirdi; parlak gözleri, keskin bakışları vardı, yakışıklı, tıknaz, güçlü ve karizmatik bir adamdı, bir sohbette adının geçmesi bile etki yaratırdı.

Duygularını belli etmeyen, zamanlamaya ve plan-programa önem veren, net-kısa-yerinde soru soran, lâfın uzatılmasından hoşlanmayan, hatalı ya da eksik bilgiye anında müdahale eden, titiz ve seçici bir yönetici olduğu belliydi.

İyi eğitimli, esprili, gusto sahibi, dünyayı bilen, ilerici, rasyonel bir gazeteciydi. Sohbeti hem o tatlı-sert üslûbu hem de kadife gibi Kıbrıs Türkçesi ile keyif vericiydi. Öyle kolay kolay beğenmeyen, nadiren sosyal etkinliklere katılan, daha çok ailesi, yakın dostları ve en çok da doğada zaman geçiren Metin Münir, olabildiğince huzurlu bir emeklilik sürüyordu. Hayat dolu ve sağlıklıydı, her gün ya da iki günde bir leziz yazılarını başta Kıbrıs Diyalog Gazetesi olmak üzere internette yayınlıyordu, kalemi hiç durmadı.

Metin Münir’in “Sabah Olayı” ustaca kaleme alınmış bir biyografidir. Çarpıcı bir girişle başlayarak merdiven tırmanan, olaylar ve karakterler örgüsünü provokatif ve akıcı bir üslupla okura aktaran bir kitaptır. Otuz yıl evvel yazarla bu kitap hakkında konuştuğumuzda, Dinç Bilgin’in siparişiyle yazıldığını söyleyerek, bu çalışmayı edebiyat dışı gördüğünü belli etmişti oysa bence yazındaki yetkinliğinin güçlü bir kanıtıydı. “Nazım Hikmet Şiirinde Gizli Tarih”in yazarı, 2021’de vefat eden değerli Emin Karaca’nın 2015’te yayımlanan Aydın Doğan Biyografisi ile karşılaştırdığımda, Metin Münir’in “Sabah Olayı” açık ara üstün bir anlatı ve kurguyla kaleme alınmıştır.

2004’te yayımlanan “Ölümden Sonraki Hayatım”, olgun yaşta uluslararası bir üst düzey gazeteci-yöneticinin süratli, heyecanlı, konforlu yaşamında, metropollerin kaotik hiyerarşisinin ve rekabetin içindeki sıkışmışlığı göğsünde hissederek ölümünü anlatır. Metin Münir gerçekten ölmüştür, kalbi 4 dakika kadar durmuş, hastanede elektrik şoku verilerek canlandırılmıştır. Bu sona eren MM’nin ikinci hayatıdır. Kitap, döngüsel anlatısı ve modern, yalın söz dizimi; zaman-mekân ile bireyin iç dünyasını betimlemedeki yetkinliğiyle kaostan düzene-ahenge-dengeye; ölümden yaşama, yüzleşme-bütünleşme ve aşkla, reddediş ve inzivayla ve en nihayetinde doğaya dönüşle kahramanın içsel huzura yolculuğunu anlatır.

Metin Münir gençliğinde güzel adasının savaşla yıkımına şahit olmuş ve buna eylemle direnmiş, ölümle nişanlı bir insandı ve haline, tavrına özgürlükten başka hiçbir şeye aldırmayan bağımsız bir duruş egemendi; yazı ve konuşmalarında akılcılık, gerçekçilik ve kamu yararı ön plandaydı, üslûbunda ise derin bir kara-mizah gizliydi.

Mutfaktaki masada göz göze geldik, yazılarımızdan şimdiki karakterlerimizle de tanışmıştık zaten, sohbet 2023 Genel Seçim Sonuçlarına geldi, gelmek zorundaydı, ikimizi de öfke ve üzüntü kararttı, Metin Münir:

-Asıl sorun aptallık! dedi.

Sonra, ikimiz de aynı anda:

-Tamam yeter, bu konuyu kapatalım, siyaset konuşmayalım, dedik.

Sevgili Hocam Şefik Onat’ın selâmını ilettim, gülümsedi:

-Ah! Bizim Şefik, dedi.

Ayrılırken önce Deniz ve Emrah vedalaştı, ben sona kaldım, el sıkıştık fakat elimi bırakmadı, sol eliyle de kavradı, iki eliyle beni bir süre kapıda tuttu:

-Görüşmek üzere, dedi.

Serdar Anlağan

Bodrum / Eylül 2023