Çözüm belli yoksa Bodrum susuz kalacak

Bodrum Kent Konseyi Su Çalışma Grubu’ndan Y.Müh. Gürol İnan ve Y.Müh. Vahap Samanlı Gazeteci Çiçek Yaman Bozoğlu’na verdikleri özel röportajda Bodrum ‘un su sorununun çözümüne yönelik açıklamada bulundular.

Bodrum Gündem Haber

Bodrum Kent Konseyi Su Çalışma Grubu’ndan Y.Müh. Gürol İnan ve Y.Müh. Vahap Samanlı’nın Gazeteci Çiçek Yaman Bozoğlu ile gerçekleştirdiği özel röportajın detayları şu şekilde;

Çiçek Yaman Bozoğlu – Turizm sezonuna giriyoruz. DSİ İsale Hattı patlakları ve su arzı yetersizliği kent yaşamını nasıl etkiliyor, turizmi nasıl etkiler? Ne yapmalı?

Gürol İnan – Kentte yaşayanları ve kentin birincil sektörü turizmi tabii ki olumsuz etkiliyor. Turistik tesislerden misafirlerin erken çıkış yaptıklarını duyuyoruz. Muhtemelen tekrar gelmek için olumsuz düşünecek ve tavsiye de etmeyeceklerdir. DSİ iletim ve dağıtım hattındaki patlakların onarımı için önce hattaki su kesiliyor, hat boşaltılıyor, onarım yapılıyor, tekrar hat dolduruluyor. Bu süreçte suya bu kadar muhtaçken su kayıpları, uzun süreli su kesintileri, onarım için malzeme ve işçilik bakımından maddi manevi külfet var.

Vahap Samanlı – Geçen yaz yaşananlar tekrar yaşanmasın diye tedbirler alınmalı. Patlakların önüne geçmek için ilk yapılması gereken, Torba deposundan başlamak üzere tüm projenin detaylıca elden geçirilmesidir. Böylece, işletme kolaylığı ve güvenliğine yönelik eksikler belirlenebilecek, gereken önlemler tasarlanabilecektir. Problem sadece, zannedildiği gibi boru tipi ve yataklama konularından ibaret olmayabilir, basınç kontrolüne yönelik ilave tesisler, boru hatları ve ilave ekipmanlar gerekli olabilir. Bu çalışma ve sonrası uygulama, elbette bir program dahilinde gelişecek ve zaman alacaktır; ancak hemen başlanılması halinde ilk sonuçlar birkaç ay içinde alınabilir ve bir rahatlama gözlenebilir.

Çiçek Yaman Bozoğlu – Susuzluk kapıda. Nasıl çıkılır bu sıkıntının içinden, tavsiyeleriniz nelerdir?

Gürol İnan – Öncelikle sorunu çözme iradesi ortaya koymak lazım, sonra iyi mühendislikle üretilmiş doğru bilgiye ihtiyaç var; bir de finansman. Bu yaz yöre barajlarından ek su tahsisatı alınması gerekli gözüküyor. İlave su kuyularının da açılması gerekebilir. Çamköy su kuyuları da bölgedeki açık kömür madenciliği faaliyetleri nedeniyle tehdit altında. Birçok kuyu kurudu. 12 yıl önce bu kuyulardan yaklaşık 200 litre/sn su alınması planlandığı halde ancak 60/70 litre/sn su alınarak Geyik Barajı suyuyla paçal yapılıp Güvercinlik İçme Suyu Arıtma tesisinde arıtılıp Bodrum’a veriliyor. Güvercinlik İAT 40.000 m3/gün kapasiteli. 12 yıl önce yapılan proje kapsamında 2023 yılında ikinci etap 40.000 m3/gün kapasiteli İAT yapılması gerekiyordu. Nüfus artışı ile artan talep de düşünülerek, su arzı sağlanıp ikinci etap İAT ivedilikle yapılmalı. Suya erişim bu kadar zorlaşmışken bir de %44 seviyelerinde kayıp kaçak sorunumuz var. İvedilikle kayıp kaçak oranı yönetmeliklerde belirtilen %25’lere hatta daha iddialı tedbirler alınarak %10-15 seviyelerine çekilmesi hedeflenmeli.

Vahap Samanlı – Sonuçta bu yaz Bodrum’da eldeki tüm imkânlar kullanılarak idare edilmeye çalışılacak. Bodrum bir ilçe olmasına rağmen altyapı problemleri bir büyükşehir kadar karmaşıktır. Dolayısı ile uzun vade çözümler için bir fizibilite çalışması ve master plan gerekir. Ancak, durumun aciliyetine binaen, kısa ve orta vade ihtiyaçlara cevap vermek amacı ile Bodrum’un 30 km yakınındaki Ekinambarı bölgesinde, Ege Denizi’nin ancak beşte biri kadar tuzlu ve bol yer altı sularının arıtılarak kullanılabilmesine yönelik çalışmalara da ivedilikle başlanılmalıdır. Bu yatırım kademelendirilerek, kısa sürede buradan su alma imkanları planlanmalıdır.

Çiçek Yaman Bozoğlu – Barajların doluluk oranları ne durumda, yeterince su var mı?

Gürol İnan –

Geyik Barajı %57,58 (23,54 Milyon m3)

Mumcular Barajı %17,83 (3,45 Milyon m3)

Akgedik Barajı %56,77 (18,40 Milyon m3)

Barajların kaydedilen su seviyeleri tüm zamanların en düşük seviyelerinde. Mumcular Barajı’ndan Karaova bölgesine sulama suyu da veriliyor. Zaten su seviyesi çok yetersiz. MUSKİ’nin yaptığı çalışmalarla bu yıl Akgedik Barajı’ndan günlük 26.000 m3, yıllık yaklaşık 9,5 milyon m3 Bodrum’a su iletilmesi planlanıyor. Ancak bu miktar da yetmeyecektir. Çünkü Bodrum’un yıllık su ihtiyacı 45 milyon m3 seviyelerinde. Alt alta topladığınızda tüm kaynaklar bunun ancak yaklaşık yarısını karşılayabilecek seviyede. Geyik Barajı’ndan Bodrum’a yıllık yaklaşık 10,5 milyon m3 su veriliyor. Yeniköy Termik Santralı’na ile yıllık yaklaşık 13 milyon m3 soğutma suyu veriliyor. Yeniköy Termik Santralı’na su verilmesi durdurulmaz veya kısıtlanmazsa, Ekinambarı suyu devreye alınamazsa Bodrum Yarımadası önemli ölçüde susuz kalacak. Bu ara çevredeki madencilik faaliyetleri nedeniyle Geyik Barajını besleyen Sarıçay üzerinden gelen kirlilik ve baraj gölündeki ötrofikasyon da çözülmesi gereken problemler olarak karşımızda duruyor.