Zeytinin Kutsiyeti

            Bütün Akdeniz, heykeller, palmiyeler, altın kolyeler, sakallı kahramanlar, şarap, fikirler, gemiler, ay ışığı, kanatlı gorgonlar, bronz adamlar, filozoflar, tüm bunlar           dişlerin arasındaki kara zeytinin ekşi, sert tadından çıkmış gibi. Etten ve şaraptan daha     eski bir tattan. Soğuk su kadar eski bir tattan.

LAWRENCE DURRELL (1912 – 1990)

Uygarlık tarihi ile zeytin kadar yakından ilgili bir bitki yoktur denebilir. Zeytin çok eski çağlardan beri koku ve aydınlatma amacıyla kullanıldığı gibi dinsel törenlerde kutsama amacıyla da kullanılmıştır.

Zeytin her üç kutsal kitapta da çok büyük anlam yüklenen nâdir ağaçlardandır. Zeytin ağacı, çok değerli bir besin olan zeytinyağının kaynağı olması nedeniyle, Tanrı’nın insanlara lütfu olarak tanımlanmıştır.

Tevrat’ın Tekvin (Yaratılış) Bölümü 8’de yer alan “Tufanın Sonu” en bilindik olanıdır:

“…  … Bunun üzerine Nuh suların çekilip çekilmediğini anlamak için güvercini gönderdi. Güvercin konacak bir yer bulamadı, çünkü her yer suyla kaplıydı. Gemiye, Nuh’un yanına döndü… Nuh yedi gün daha bekledi, sonra güvercini yine dışarı saldı. Güvercin gagasında yeni kopmuş bir zeytin yaprağı ile akşamleyin geri döndü. O zaman Nuh suların yeryüzünden çekilmiş olduğunu anladı…”

O günden beri zeytin dalı kurtuluş müjdesi ve barışın sembolü sayılmıştır, güvercin ise haberci.

Kur’an sûrelerinin birçoğunda zeytine yerini almıştır.

Tîn Sûresi (95/28. Sûre); “Andolsun incire, zeytine,” diye başlar. Zeytinin üzerine edilen ilâhî yemin, ona ne kadar önem verildiğini göstermektedir.

Nû2 sûresi (24/102.sûre) 35. ayette zeytin ağacına yine ilâhî anlam yüklenmektedir:

“Allah, göklerin ve yerin Nûr’udur. Onun nûrunun örneği, içinde çerağ bulunan bir kandile benzer. Kandil bir sırça içerisindedir. Sırça, inciden bir yıldız gibidir ki, doğuya da batıya da nispeti olmayan bereketli bir zeytin ağacından yakılır. Bu ağacın yağı, neredeyse ateş dokunmasa bile ışık saçar. Nûr üzerine nûrdur o. Allah, dilediğini kendi nuruna kılavuzlar. Allah insanlara örnekler verir. Allah her şeyi bilmektedir.”

Bu ayetin ezoterik (bâtıni) yorumu sayfalarca sürebilir. Bunu herkes kendince ve yalnız kendisi yapabilir; aksi takdirde söz konusu yorum ezoterik (bâtıni) olamaz.

Yukarıda zeytin ve zeytinyağı ile ilgili kutsal kitaplardan özellikle bazı örnekler verdim. Söz konusu örneklere diğer ezoterik öğretilerde de rastlamak mümkündür.

Bizim yaşadığımız coğrafya ve özellikle ülkemiz, zeytin ve zeytinyağı konusunda Tanrı’nın lütfuna mazhar olmuş, ayrıcalıklı bir ülkedir.

Kutsal kitaplar tarafından da kutsiyeti tescil edilen zeytin ile ödüllendirmiş bir ülke olmamıza karşın, son dönemde ve özellikle dinîmizce kutsal sayılan bir ayda zeytin ağaçlarının ve geçimini zeytin den sağlayan yöre insanımızın nelere mâruz bırakıldıklarını hepimiz izliyoruz.

“… Allah, dilediğini kendi nuruna kılavuzlar. Allah insanlara örnekler verir. Allah her şeyi bilmektedir.”

…